• Home
• Nieuws

Jan van Andel (Woontij): ‘Corporatiemarkt leent zich prima voor franchiseformule’

Geplaatst door CorporatieMedia op Thursday 25 June 2015

Waarin verschilt een eiland-corporatie van woningcorporaties op het vaste land? ‘’Niets, behalve dan dat we op een eiland zitten’’, zegt Jan van Andel, directeurbestuurder van Woontij op Texel. ‘’Woningcorporaties lijken zó op elkaar dat een franchisemodel prima toepasbaar zou zijn’’. Een gesprek over eilandcultuur en Kruidvat-corporaties.

Download hier het originele artikel uit CorporatieGids Magazine editie juni 2015

Ketensamenwerking door woningcorporaties blijkt in de praktijk lang niet altijd succesvol. Vaak wordt ‘vertrouwen’ als doorslaggevende factor genoemd voor het wel of niet slagen van ketensamenwerking.Ir. Jos Stiekema deed voor de afronding van de opleiding Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek naar deze vertrouwenskwestie.

Jan van Andel verhuisde als driejarige Dordtse peuter met zijn ouders naar de kale Flevopolder en groeide op in Dronten, waar hij tot zijn 27e bleef wonen. Na de middelbare school studeerde hij bedrijfseconomie in Zwolle en nog tijdens zijn studie ging hij op 21-jarige leeftijd aan de slag als beleidsmedewerker bij een woningcorporatie in Lelystad. Daarna werd hij manager Financiën bij een woningcorporatie in Raalte en verving er de bestuurder tijdens ziekte. Misschien was het in Twente dat hij de smaak van het bestuurderschap te pakken kreeg. ‘’Eigenlijk ben ik helemaal geen fineut. Ik koos destijds een opleiding waarmee later brood te verdienen was.’’

Twente
Op zoek naar een baan als corporatiebestuurder streek Jan neer bij de pre-fusieclub in Twente en rondde er als 30-jarige bestuurder de fusie af. Inmiddels is Jan alweer negentien jaar bestuurder van woningcorporatie Woontij op Texel. De liefde voor het waddeneiland kwam, zag en overwon.

Texel
Van het rechtlijnige en gestructureerde polderland en een tussenstop in het Twentse land uiteindelijk neerstrijken op het waddeneiland Texel. Een bonte ervaring aan woon- en werkculturen. Op de vraag naar de verschillen zegt Jan: ‘’Ik denk dat de poldermentaliteit van Flevolanders wordt beïnvloed door de rechtlijnigheid die je ook terugvindt in het landschap. Waarom zou je een omweg kiezen als je ook de kortste weg van A naar B kunt nemen? In het kronkelige Twentse land wordt veel indirecter en met omwegen gedacht. Op Texel staat iedereen open voor anderen. Texelaars zijn ruimdenkend. De kust, de havens en de invloed van het toerisme brengt letterlijk veel invloed van buitenaf op het eiland.’’

50.000 tijdelijke bewoners
Texel telt 13.000 inwoners maar heeft voorzieningen die zijn afgestemd op gemiddeld 50.000 tijdelijke bewoners. ‘’Bioscoop, theater, grote supermarkten en zelfs een C&A, het toerisme zorgt ervoor dat we hier alles hebben’’, zegt Jan tijdens een rondgang door Den Burg, de ‘hoofdstad’ van Texel. Eén op de drie woningen in Den Burg is van Woontij. ‘’Met onze 1400 woningen worden we echt als een Texelse woningcorporatie gezien.’’ Sinds de fusie met Woningbouwvereniging Nieuwediep in 2008 bezit Woontij ook 800 woningen in Den Helder.

Iedereen gelijk
‘’Op Texel is iedereen gelijk’’, zegt Jan over het eiland dat zijn hart heeft gestolen. ‘’Of je nu burgemeester, timmerman of directeur van de woningcorporatie bent, er zijn geen verschillen. In Twente bijvoorbeeld heerst nog altijd de textielcultuur, terwijl de textielbaronnen al lang weg zijn. Je wilt niet weten hoelang mijn secretaresse daar nog ‘u’ bleef zeggen. Op Texel werd ik tijdens mijn eerste werkoverleg direct uitgedaagd. ‘Leuk dat je er bent. Je kunt wel zeggen dat je directeur bent, maar bewijs het eerst maar eens.’’

Eiland-mentaliteit
Toch is het op een eiland allemaal net even ietsjes anders dan op het vaste land, geeft Jan toe. ‘’Je bent aan elkaar overgeleverd, dat maakt het bijzonder. De eiland-mentaliteit is dat Texelaars het allemaal zelf willen regelen. Dat zie je terug op alle eilanden of voormalige eilanden. Eilanders zijn vaak ondernemende mensen. Texel heeft de hoogste ondernemersdichtheid van Nederland. Bijna tachtig procent van de Texelaars is direct of indirect werkzaam in het toerisme.’’ Net als op andere (voormalige) eilanden is de koopwens onder Texelaars groot. ‘’Als je kunt, koop dan, luidt het credo. Wij proberen mensen hierbij te helpen, bijvoorbeeld door huurwoningen te verkopen. We stimuleren waar het kan.’’

Lage inkomens
Eenvoudig is dat niet, legt Jan uit: ‘’Op Texel zijn de inkomens relatief laag en de huizenprijzen hoog. Vergelijk je dat met Den Helder - twintig minuutjes met de boot van Texel - dan liggen koopprijzen maar liefst vijftig procent lager.’’

Overkanters
De relatief hoge koopprijzen op Texel maakt dat de Texelaar bijna niet kan kopen. ‘’Vooral in het buitengebied zijn de prijzen hoog en vallen de koopwoningen ten prooi aan de Overkanters, zoals Texelaars de kopers van het vaste land noemen. Toch wordt niet met afgunst naar de vele Duitsers of Nederlandse randstedelingen die op Texel een tweede woning kopen aangekeken. Als je geen werk hebt of niets hebt te besteden, kom je hier niet snel wonen. Bovendien, het is een open markt en dat is ook juist wat Texel karakteriseert.’’

Kansen
Over de toegenomen financiële druk en de aangescherpte wet- en regelgeving voor woningcorporaties zegt Jan: ‘’De valkuil is om je mee te laten zuigen in de tendens van negativisme. Ik vind het juist buitengewoon interessant wat er gebeurt. Het wordt allemaal steeds duidelijker waar je voor staat en wat je kerntaken zijn. Als je dat als uitgangpunt neemt, ontstaan er juist kansen in plaats van bedreigingen.’’

Woningtekort
‘’De aangescherpte wet- en regelgeving betekent ook dat we nog nadrukkelijker kijken in welke categorieën we passend bezit moeten hebben. We hebben een tekort aan goedkope huurwoningen en te kampen met lange wachtlijsten. Dat betekent dat we op Texel kleine duurzame nieuwbouwwoningen gaan realiseren met een huur van maximaal 600 euro. Ook gaan we een deel van de woningen die nu nog rond de 700 euro zitten in prijs verlagen. We gaan bovenop de bestaande nieuwbouwplannen nog eens honderd nieuwe woningen extra realiseren. Dat worden passende woningen en zijn in feite voor iedere doelgroep geschikt. We noemen ze de ‘woon altijd-woning’ en bieden ze gevarieerd in prijs aan zodat onze woningvoorraad toekomstbestendig is. In Den Helder richten we ons weer volop op het huisvesten van bijzondere doelgroepen. Denk aan ouderen, gehandicapten en jongeren die woonbegeleiding nodig hebben.’’

Eigentijdse dienstverlening
Voldoende middelen beschikbaar hebben voor nieuwbouw betekent dat Woontij scherp aan de wind zeilt. ‘’De focus op bezuinigen is ook bij ons actueel’’, zegt Jan daarover. ‘’We investeren in het eigentijdser maken van onze dienst verlening. ICT is daarbij een hulpmiddel. We hebben ener zijds kantoren gesloten en zijn op afspraak geopend en anderzijds optimaliseren we onze dienstverlening met een digitaal klantenportaal en vernieuwde website. Die zijn slim gekoppeld aan ons BIS NOA systeem van NCCW. Ook gaan we intensief aan de slag met de Corporatie Cloud voor een effectieve ondersteuning van het reparatieverzoekenproces.’’

ICT-visie en strategie
Jan vervolgt: ‘’We zijn in gesprek met twee andere NCCWklanten om gezamenlijk een ICT-visie en strategie uit te werken. Waarom zou je op drie plaatsen het wiel uitvinden als je dat samen kunt doen? We doen allemaal hetzelfde en zijn in veel opzichten gelijk.’’

Kruidvat-corporatie
Die gelijkheid van woningcorporaties zou wat Jan betreft veel verder kunnen worden doorontwikkeld. ‘’Ik heb vijf jaar geleden al eens een proefballon opgelaten over een franchisemodel in de corporatiesector. Je zou als woningcorporaties allemaal gebruik kunnen maken van eenzelfde uitstraling, website, folders, werkprocessen, ICT en meer. Het kost nu op 380 plaatsen in Nederland veel tijd, geld en inspanning.’’

Gedachtengoed
Het gedachtengoed van het franchisemodel lijkt veel op dat van Jan Sinke, de oud-bestuurder van de Veste in Ommen, die in woningcorporaties ‘de Burger Kings van de volkshuisvesting’ zag. ‘’Ik ken Jan Sinke van de periode dat ik in Raalte bestuurder was. Ik was bestuurlijk gezien zijn buurman en we delen deze gedachte.’’ Of het gedachtengoed van de Kruitvatcorporatie van de Texelse bestuurder wel voet aan vaste wal krijgt? ‘’Ik kreeg vijf jaar geleden weinig bijval, maar de twee bestuurders met wie ik voor het ontwikkelen van een ICT-visie en strategie samenwerk, denken er al net zo over.’’

Bron: CorporatieGids Magazine