Rabobank SmartBuilds – kans of bedreiging voor de woningmarkt?

Geplaatst door CorporatieMedia op
 

Hofmeier signaleert bewegingen in de woningmarkt. Nu, meer dan ooit, is er meer vraag naar woningen dan dat er aangeboden kan worden. Het tekort aan woningen loopt alleen maar op, dit merk je doordat koopwoningen bijna standaard flink overboden worden en doordat de wachtlijsten bij woningcorporaties (blijven) oplopen.

De schaarste van de woningmarkt pakt niet alleen negatief uit onder de potentiële kopers, maar ook bij ieder die een woning wil huren. Bepaalde doelgroepen hebben hier het zwaarst onder te lijden, denk hierbij aan starters, de middenhuurgroepen en spoedzoekers zoals mensen die onverwachts hun woning uit moeten als gevolg van een echtscheiding, overleden partner of ouder en dergelijke situaties. Wij zijn van mening dat er een einde moet komen aan deze oververhitte woningmarkt en dat we met zijn allen verantwoordelijk zijn om proactief op te treden bijvoorbeeld door woningen ‘uit de grond te stampen’.

We zien diverse initiatieven van de grond komen, zoals de Rabo SmartBuilds. Modulaire woningen die na verloop van tijd geheel verplaatst kunnen worden, om tijdelijk het probleem van een groot tekort te verlichten. Er heersen sterk uiteenlopende meningen over zulke initiatieven, van mooie kans tot bedreiging voor de woningmarkt? Het gaat ons niet specifiek om de Rabobank, maar de reacties erop vonden wij voldoende aanleiding er eens wat observaties aan te wijden. Lees hieronder verder over hoe dit de huidige woningmarkt opschudt en wat Hofmeier kan betekenen voor woningcorporaties.

De Rabobank neemt het heft in eigen handen en wil 15.000 modulaire woningen gaan bouwen als een tijdelijke oplossing voor de nijpende woningvraag in Nederland. Het gaat hierbij om appartementen in de vrije sector met een huur van € 753,- tot maximaal € 1.250,- per maand voor starters, gezinnen en ouderen die zelfstandig kunnen wonen. De woningen worden in fabrieken gebouwd en vervolgens op de toegewezen tijdelijke grond gevestigd voor 15 jaar. Na 15 jaar mogen de woningen door geëxploiteerd worden of op een andere plek worden geplaatst. “We noemen het zelf: permanente woningen op tijdelijke ondergrond” aldus Janneke van Raak, directeur Rabo SmartBuilds.

Dit lost natuurlijk het tekort van 331.000 woningen in Nederland niet meteen op maar het levert wel een bescheiden bijdrage aan het oplossen van het probleem. Het kabinet verwacht ook meer huishoudens in Nederland, meer immigratie en een stijgende trend dat er steeds meer alleenstaande huishoudens zijn. In 2025 zal het tekort aan woningen zelfs oplopen naar 418.000 volgens onderzoeksbureau ABF.

Hofmeier ziet zulke initiatieven als een kans voor de woningbouwsector. Een bank als nieuwe toetreder op de woningmarkt schudt natuurlijk verschillende partijen wakker en laat ook meteen zien hoe groot dit probleem is geworden. Woningcorporaties en beleggers kunnen doen wat ze altijd deden en daarmee ook het resultaat halen wat ze altijd kregen. Maar zo’n initiatief zoals die van de Rabobank laat juist zien dat er ruimte is voor verandering op de markt.

Waarom gaan beleggers en woningcorporaties niet ‘gewoon’ meer woningen bouwen?
Als woningcorporaties en beleggers meer woningen zouden bouwen, dan zou het probleem opgelost worden. Deze oplossing ligt misschien te veel voor de hand te, maar waarom hebben zowel beleggers als woningcorporaties hier toch moeite mee? Om dit te begrijpen dienen de uitdagingen uiteengezet te worden.

Dit is o.a. waarom bouwen door beleggers moeilijk gaat:

  • Gebrek aan bouwlocaties (prov./gem. en binnenstedelijk bouwen gewoonweg te duur)
  • Stijgende bouwkosten/schaarste bouwmaterialen
  • Rendement van de investeringen momenteel te laag

Dit is o.a. waarom woningen bouwen door woningcorporaties moeizaam gaat:

  • Verhuurdersheffing
  • Stijgende bouwkosten/schaarste bouwmaterialen
  • Gebrek aan bouwlocaties welke de gemeente kan toewijzen

Andere partijen, zoals de Rabobank, hebben niet te maken met bovenstaande uitdagingen of tenminste, ze ervaren hier minder last van. Toch heeft Rabobank gekozen om alleen middeldure woningen te bouwen en niet de sociale woningen. Dit is voor Rabobank, financieel niet rendabel.

Rabobank dé oplossing voor het woningtekort?
Volgens het kabinet is elk andere toetreder van harte welkom als beleggers en woningcorporaties niet zelf meer huizen kunnen bouwen. Door 15.000 middeldure woningen in 10 jaar te bouwen, zal dit de problematiek verlichten, maar niet het probleem oplossen. Daarom moeten woningcorporaties hun verantwoordelijkheid nemen en hun veilige thuishaven als woningcorporatie loslaten. Woningcorporaties moeten juist in deze tijden, bruggen slaan in plaats van muren bouwen. Vooral met hun jarenlange expertise om uiteenlopende huurdersgroepen te huisvesten, zijn zij onmisbaar in dit plan. Iets dergelijks geldt ook voor beleggers. Koop geen bestaande woningen op voor de verhuur, maar investeer in nieuwe woningen! Zoek het gesprek op met gemeente(n) en corporaties en sla de handen ineen. Voor een divers aanbod op de woningmarkt, van sociale tot dure huurwoning, van sociale koop tot luxe penthouses.

Met de opkomst van zulke veranderingen zullen de huidige partijen in de woningmarkt ook wel moeten veranderen én mee moeten verbeteren. Het is de hoogste tijd voor nieuwe initiatieven. Woningcorporaties kunnen dit frustrerend vinden, immers wordt op grond gebouwd waar je als woningcorporatie graag had willen bouwen. Daar moet je de gemeente(n) en/of provincie op aanspreken en/of je kan als woningcorporatie ook anders kijken naar deze situatie.

Samenwerken of afstand houden?
Corporaties dienen voor hun eigen situatie te beoordelen wat het initiatief van Rabobank gaat betekenen voor hun regio. Is de positie bepaald en lijken er mogelijkheden te zijn, kan het vervolgens een optie zijn, om met de Rabobank in gesprek te gaan.. Ga je vervolgens uit van een bedreiging of zie je hen als een mogelijke (toekomstig) partner? Het is altijd goed om met elkaar in gesprek te zijn en te verkennen hoe je samen (nog) meer kunt bereiken. Daarbij kunnen allerlei vormen van samenwerking op de agenda staan. Ook alternatieve financiering kan onderwerp van gesprek zijn.

Dat wat Rabobank voor ogen heeft, is een mooie start. Op de manier waarop het is gepresenteerd is en blijft het echter een initiatief dat op zichzelf staat. Er is aanmerkelijk meer uit te halen als gemeente, de Rabobank, ontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties met elkaar (gaan) samen werken. Daarbij gaat het niet alleen om bouwen, maar ook om grondaankopen, vergunningverlening en grootschalige duurzaamheidsaanpak. Neem bijvoorbeeld de traditioneel sterke positie van de Rabobank in de agrarische sector mee in je verkenningen. Daar zijn genoeg uitdagingen die hier misschien tot oplossingen aan beide kanten kunnen leiden?

Stel je voor dat er een nieuwe soort samenwerking kan ontstaan, een sterke synergie tussen deze partijen waarbij er óók sociale huurwoningen gebouwd kunnen worden, al is het misschien zelfs maar 100 woningen per gemeente meer dan voorheen berekend is door alleen al kennis met elkaar te delen.

Dus, ga vooral het gesprek aan met de Rabobank en de gemeente. Het lijkt dan wel een bedreiging, maar dit zijn nu net die kansen die je als woningcorporatie niet kan laten liggen. De enige weg uit deze impasse is om ruimte in te nemen, proactief te acteren, veranderingen te omarmen en vervolgens samen te zorgen voor meer woningen in Nederland. Of zoals Rabobank het zegt: ‘Growing a better world together’! Rabobank bouwt immers geen sociale woningen, omdat ze het financieel niet haalbaar vinden en dit is juist het geen waar woningcorporaties toch goed in zijn!  

Wat Hofmeier kan betekenen

  • Bij gebiedsontwikkeling ondersteunende berekeningen maken. Hofmeier heeft hiervoor samenwerkingen met Planologic die met gebruik van AI (artificial intelligence) slimmer en efficiënter bepaalde gebiedsontwikkelingen inricht en aanpakt;
  • Financiële berekeningen o.a. eventuele financiële alternatieven of herberekening ten gevolge van een samenwerking;
  • Advies geven en sparringpartner zijn over de aanpak van scheef-wonen en hoe het plan toekomstbestendig gemaakt kan worden;

Bron: Hofmeier, Foto: Hofmeier