Woningcorporaties hebben grote doelen gesteld om steeds duurzamer en groener te worden. Soms zelfs letterlijk. Wie door de Europalaan in Valkenswaard rijdt ziet sinds afgelopen zomer dat de Rapelenberg – eigendom van Woningbelang – een facelift heeft gekregen. De rode bakstenen zijn gedeeltelijk onttrokken aan het oog door een groene gevel en bovenop ligt sinds kort een groen-geel-blauw dak. CorporatieGids Magazine sprak met Medewerker Vastgoedbeheer- en Beleid Rob Jansen van Woningbelang over de transformatie en wat het oplevert voor huurder, klimaat én corporatie: “Het realiseren van een groen-geel-blauw complex draagt bij aan een toekomst waarin ook de volgende generatie nog fijn kan wonen en leven.”
Een groen-geel-blauw dak is een dak met drie extra functies, naast het droog houden van de hoofden van bewoners, begint Rob het gesprek: “Een blauw dak vangt regenwater op en zorgt ervoor dat er minder water naar het riool stroomt. Dit water wordt ook gebruikt voor het groene dak en gevel. Een groen dak helpt water op te vangen, stimuleert biodiversiteit door voedsel te bieden voor insecten én werkt verkoelend in de zomer. Een geel dak is de naam die wij hebben gegeven aan de plaatsing van zonnepanelen ten behoeve van de algemene meter van het complex. Hierdoor gaat de energierekening naar beneden wat rechtstreeks ten goede komt aan de bewoners van de Rapelenberg.”
Duurzame keuzes
De keuze voor het groen-geel-blauwe dak sluit aan bij het thema duurzaamheid, gaat Rob verder. “Daar zijn we vanuit Woningbelang uiteraard mee bezig. We ondervinden steeds vaker de effecten die klimaatverandering op ons leven heeft en de omgeving waarin we wonen. Extreme regenbuien worden afgewisseld met periodes van droogte en hitte. Het besef dringt door dat de gevolgen voor de volgende generaties alleen maar groter worden. Omdat we de toekomst van de aarde belangrijk vinden, maken we zoveel mogelijk duurzame keuzes in ons werk. Woningbelang ziet een duidelijke paradox in de ambitie om volop te blijven bouwen én bij te dragen aan de CO2-reductie. Stap voor stap werken we richting het doel om in 2050 CO2- en grondstoffenneutraal te zijn. Alle stappen – zoals bij dit complex – dragen bij aan een toekomst waarin ook de volgende generaties nog fijn kunnen wonen en leven.”
Frisse uitstraling
De Rapelenberg was uitgekozen omdat het dak en de kozijnen aan vervanging toe waren. “Met het oog op 2050 hebben we daarom ervoor gekozen dit complex beter te verduurzamen. Naast de werkzaamheden wilden we het esthetisch gedateerde gebouw een frisse nieuwe uitstraling geven. Dat heeft geresulteerd in kozijnen met driedubbel glas, wtw-ventilatie, solar-tubes die daglicht naar binnen brengen, maar ook de groene gevel en het opwaarderen van de spouwisolatie.”
Klimaatadaptie, wooncomfort en biodiversiteit
“Het neerzetten van een groen-geel-blauw dak en groene gevel vertaalt zich niet direct uit in een beter energielabel,” legt Rob uit. “Maar dat is ook niet het doel geweest. Klimaatadaptatie, wooncomfort voor huurders en biodiversiteit zijn de grote winnaars. Natuurlijk blijft het waterdicht maken en houden van een dak het belangrijkste, maar in de praktijk bleken deze thema’s perfect met elkaar te verenigen.”
Onderhoud
Op de vraag hoe het onderhoud eruit ziet bij een groen-geel-blauw dak, vertelt Rob: “Het sedum dak moet twee keer per jaar onderhouden worden. Dan ligt het accent op het verwijderen van mosgroei en het verwijderen van plantensoorten die er niet thuis horen. Voor de rest is er geen extra onderhoud nodig vergeleken met een regulier dak.”
Knelpunten detecteren
Woningbelang heeft er daarnaast voor gekozen nog geen gebruik te maken van sensoren op de daken. “We hebben hier wel over nagedacht,” legt Rob uit. “Echter zijn de meeste sensoren gericht om de kwaliteit van het dak te monitoren. Ze zitten in de bitumen dakbedekking en houden bijvoorbeeld in de gaten of er lekkages zijn. De opbouw van een groen-geel-blauw dak is echter compleet anders. Sensoren zijn daarom minder effectief. Overigens komen we nog regelmatig zelf op het dak waarbij we de kwaliteitscontrole meenemen. We hebben een proces waarbij we ieder jaar één derde van de buitenschil van ons bezit inspecteren. Dat doen we op basis van een conditiemeting waar een score uitrolt. Dit betekent dat we de daken goed in de gaten houden en proberen eventuele gebreken of knelpunten zo vroeg mogelijk te detecteren, zodat we hierop kunnen inspelen.”
Specialistische kennis
Het realiseren van een groen-geel-blauw dak vraagt om een compleet andere manier van denken, zegt Rob op de vraag wat het vraagt van de organisatie. “Deze daken vragen om specialistische kennis, wat wij ophalen bij onze comakers. Een voorbeeld is de manier waarop het is opgebouwd. Een regulier dak heeft een laag bitumen en moet waterdicht zijn, maar door het groen, de wateropslag en de zonnepanelen wordt de functie heel anders. Dat vraagt om een andere benadering van ons als organisatie – we steken immers onze nek uit om te innoveren – maar ook van aannemers met wie wij samen werken om dit toe te passen.”
Optimaal samenwerken
Dat comakers soms nog erg traditioneel denken, noemt Rob een belangrijke geleerde les van de Rapelenberg: “Het was een flinke uitdaging om iedereen ‘mee’ te krijgen. In de bouwsector, en daar vallen wij als woningbouwvereniging ook onder, zijn we gewend om zaken op een bepaalde manier te doen. Nu omstandigheden zoals klimaatverandering en -adaptatie ons dwingen om anders na te denken, vinden sommige comakers het lastig daarin mee te gaan. Het is daarom aan ons op zoek te gaan naar partijen die samen met ons out-of-the-box durven te denken. Hoe dat zich uit? Eén van de comakers dacht vooruit en vertelde hoe zij een concept hebben ontwikkeld waarbij hellende daken ook groen kunnen worden gemaakt. Normaliter doe je dat alleen bij platte daken. Wij hebben dat nu toegepast op drie woningen in de Monseigneur Poelsstraat in Valkenswaard. Dat meedenken laat de samenwerking met comakers zien die wij als Woningbelang ambiëren. Wij vertellen wat we willen bereiken, en zij gebruiken hun expertise om dat zo optimaal mogelijk in te vullen.”
Steentje bijdragen aan vergroening
De komende periode zullen bewoners de voordelen van het groen-geel-blauwe dak ervaren, gaat Rob verder: “Denk aan lagere energiekosten door de zonnepanelen en meer wooncomfort door het opgeslagen water. Iets waar we direct veel enthousiaste reacties op ontvingen, waren de groene gevel en het groene dak. Hiermee is het aanzicht van het complex compleet veranderd. Bewoners beseffen dat we moeten vergroenen en waarderen het dat wij ons steentje daaraan bijdragen. Daarnaast vinden ze het gebouw een stuk aantrekkelijker dan voorheen."
Vijf nieuwe complexen
Het eerste groen-geel-blauwe complex smaakt dan ook naar meer, sluit Rob af: “In ons Koersplan 2023-2025 hebben wij bijvoorbeeld opgenomen de komende jaren nog vijf complexen met dit type dak te realiseren. Wij verwachten dus dat deze aanpak steeds meer toegepast zal worden, vooral vanwege de winst de je kunt behalen in biodiversiteit en klimaatadaptie.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Ellis Rijkers
Wat is het toch ieder jaar een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En wat was deze 13e editie - afgelopen…
www.corporatieplein.nl
CorporatieGids Magazine Maart 2024 - Huurderstevredenheid Inhoud Cécile Engelsma (WormerWonen): Huurderstevredenheid draagt bij aan ons bestaansrecht…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.
