Ruud Vosbeek en Sabra Manche (Woonin): Laatste Kansbeleid als laatste redmiddel om ontruimingen te voorkomen

Geplaatst door CorporatieMedia op
 

Als woningcorporatie voel je je verantwoordelijk voor het welzijn van je huurders. Je wilt dat ze fijn wonen in een veilige wijk, zonder overlast. Maar toch zijn problemen niet altijd te voorkomen. Hoe helpt woningcorporatie Woonin haar huurders om – in het geval van problemen – weer op het rechte pad te komen en het aantal uitzettingen zo laag mogelijk te houden? CorporatieGids Magazine sprak erover met Coördinator Sociaal Domein Ruud Vosbeek en Woonconsultent Sabra Manche.

Woonin ziet dat er steeds meer huurders zijn die op meerdere leefgebieden vastlopen, begint Ruud het gesprek: “Denk aan schulden, psychische problematiek, vervuilen van de woning of niet passende huisvesting. Ons proces is erop gericht om ontruimingen zoveel mogelijk te voorkomen door samen te werken met partners als de politie, sociale wijkteams en de GGZ. Woonin heeft gelukkig weinig ontruimingen op overlast, maar een uitdaging is dat overlastzaken wel vaak lang duren. Omwonenden die overlast ervaren moeten veel schriftelijke meldingen doen en dit vergt veel tijd en energie. De reden hiervoor is soms onwil, maar soms lukt het ook niet vanwege psychische problematiek of andere problemen die het lastig maken om afspraken te maken en de overlast te stoppen of beheersbaar te maken.”

Zo min mogelijk ontruimen
“Het is ons doel om zo min mogelijk te ontruimen; we willen juist huurders huisvesten,” legt Sabra uit. “Een aantal geplande ontruimingen waarvoor vonnis was verkregen is niet doorgegaan. Soms gebruiken we namelijk een vonnis om contact te krijgen met de huurder en te koppelen aan een hulpverlenende instantie. Ook maken we aanvullende afspraken met de huurder.”

Significante afname
Woonin ontstond begin dit jaar uit een fusie tussen Mitros en Viveste. Sabra: “Als je kijkt naar de rechtsvoorgangers vorig jaar, waren er in totaal 22 uitzettingen waarvan zes gerelateerd aan overlast. Als je dit vergelijkt met vijf of tien jaar geleden, is het aantal ontruimingen significant afgenomen. Dat komt doordat we problemen eerder signaleren en dus ook sneller in gesprek komen met de huurder en hulp kunnen inschakelen. Wel zien we een toename van kwetsbare huurders die uit de maatschappelijke opvang komen. Er zijn meer overlastzaken waarbij sprake is van multiproblematiek. Overlast komt dan voort uit problemen op meerdere leefgebieden, zoals verslaving, schulden of psychische problematiek.”

Gemengd wonen
Om ontruimingen zoveel mogelijk te voorkomen, is werken aan leefbaarheid in de wijken essentieel. “We willen iedereen een fijne, betaalbare woonplek bieden,” legt Ruud uit. “Daarom werkt Woonin onder andere met de woonprojecten Gemengd Wonen. In dit project brengen we mensen met verschillende achtergronden samen. Deze mensen hebben één ding met elkaar gemeen: ze willen een goede buur zijn en andere bewoners ontmoeten. Gemend wonen helpt hen om stabiliteit en rust te vinden, een sociaal netwerk op te bouwen en iets voor anderen te betekenen. Verder ondersteunen we veel projecten in de wijken die de contacten tussen buurtbewoners, huurders én kopers verbeteren. Woonin heeft Buurtbeheerders die dit soort initiatieven begeleiden. Dit doen ze samen met wijkbureaus en andere partners, zoals jongeren- of opbouwwerk. Huurders kunnen voor een leuk voorstel of burendag budget krijgen voor de organisatie.”

Samenwerking met partners
“De samenwerking met partners – zoals de gemeente en sociale wijkteams – is essentieel om overlast op te lossen en uitzettingen te voorkomen,” vertelt Sabra. “Indien dit toch niet lukt, dan bekijken we het dossier en maken een afweging wat te doen. Dit kan zijn een gedragsaanwijzing, aanmelding voor het Laatste Kansbeleid of toch een juridische procedure. Maatwerk verlenen is wat ons betreft wel het sleutelwoord om te doen wat nodig is om tot een oplossing te komen. We doen er alles aan om een ontruiming te voorkomen want iemand dakloos maken is voor niemand wenselijk.”

“Neem bijvoorbeeld huurachterstanden. We melden dit sinds 1 januari 2021 bij de gemeente. Dit doen we in een vroeg stadium zodat de achterstand niet te ver oploopt. De gemeente gebruikt de informatie over achterstanden om huurders schuldhulpverlening te bieden. Soms lukt het de gemeente echter niet om huurders met schuldhulpverlening in contact te brengen. Indien wij toch een ontruimingsvonnis halen, schakelen wij alsnog het crisisteam van de gemeente in. Samen proberen we dan alsnog om afspraken te maken met de huurder en een uitzetting te voorkomen.”

Laatste redmiddel
Indien Woonin denkt dat een huurder in een andere woning met de juiste en passende hulpverlening goed kan wonen, melden zij de huurder aan voor het Laatste Kansbeleid. Ruud: “Dit is voor ons het laatste redmiddel om een ontruiming te voorkomen. De huurder moet erkennen dat hij of zij overlast veroorzaakt en bereid zijn om hun gedrag te veranderen en hulpverlening te accepteren. Vorig jaar zijn wij twaalf van zulke projecten gestart. Omdat gedragsverandering vaak moeilijk is en lang duurt, is het fijn dat een traject in het Laatste Kansbeleid minimaal twee jaar duurt. Zo geef je iemand de tijd zijn of haar leven weer op de rit te krijgen.”

Specifieke hulpverlening
Sabra geeft een voorbeeld: “Wij zijn een traject gestart met een mevrouw die al geruime tijd voor overlast zorgde vanuit haar woning. Zij woonde hier samen met haar minderjarige dochter. Helaas dronk de vrouw veel alcohol en trok daardoor ook verkeerde partners aan. Er ontstonden veel ruzies in de woning wat voor overlast zorgde. We hebben lange tijd geprobeerd afspraken te maken met de vrouw, alleen ging dat keer op keer mis. Het lukte haar niet om deze partners buiten de deur te houden. Woonin heeft de mevrouw uiteindelijk aangemeld voor het Laatste Kansbeleid. Een verhuizing was essentieel want de draagkracht bij omwonenden was op. Het traject is enige tijd geleden positief afgesloten. De vrouw is verhuisd, heeft in de detox gezeten, volgt therapie om van de alcohol af te blijven én heeft de juiste hulpverlening met betrekking tot haar dochter.”

Kaders en maatwerk

Bij het Laatste Kansbeleid werkt Woonin nauw samen met Het Vierde Huis. Sabra: “Zij ontzorgen ons door ervoor te zorgen dat de juiste professionals betrokken worden. Het Vierde Huis bewaakt het proces, zorgt voor verslaglegging en stelt een woonbegeleidingsovereenkomst op dat onderdeel wordt van de nieuwe huurovereenkomst. Zij stellen – vaak in overleg met ons – de kaders en leveren maatwerk zodat wij onze huurders kunnen blijven helpen.”

Onsuccesvol traject
Op de vraag wat Woonin doet als ook de laatste kans niet slaagt, vertelt Ruud: “Indien een huurder zich niet aan de gemaakte afspraken houdt, kan er besloten worden om het traject negatief af te sluiten. We zullen dan per situatie bekijken wat nodig is. Het komt voor dat huurders instromen bij beschermd wonen, verhuizen of zelf de huur opzeggen. Een enkele keer starten we toch een juridische procedure. Gelukkig komt dit niet vaak voor en worden de meeste trajecten succesvol afgesloten.”

Doorbraaktraject
In aanvulling om het Laatste Kansbeleid gaat Woonin volgens Sabra binnenkort ook aan de slag met het Doorbraaktraject. “Er zijn dossiers die al lang lopen en waarbij wij als corporatie niet de mogelijkheid hebben om te kunnen doorpakken. We willen bekijken of we het Doorbraaktraject kunnen inzetten om toch tot een oplossing te komen. Soms kan het helpen om een huurder te verhuizen met begeleiding, maar vanuit een minder gedwongen kader. We hopen hier volgend jaar mee te kunnen beginnen.”

Met partners en bewoners
Op deze manier blijft Woonin zichzelf de mogelijkheid geven haar huurders zo goed mogelijk te helpen, ook in de toekomst. Ruud: “We zien namelijk dat de woningnood toeneemt en de wachtlijsten groeien. Ook zien we een toename van kwetsbare huurders, mede door de extramuralisering. De uitdagingen waar we voor staan zijn complex, groot en groeien. Dat vraagt soms om een andere manier van denken, doen en organiseren. We onderzoeken hoe we de aanwezige cohesie in een buurt verder kunnen ontdekken, versterken en faciliteren, zonder het over te nemen. Bijvoorbeeld door proactief kwetsbare huurders een helpende hand te bieden. Dit blijven we samen doen met maatschappelijke instanties, met een scherp oog voor ieders rol en verantwoordelijkheid. Er wordt daarnaast door Woonin hard gewerkt aan het verbeteren en op peil houden van leefbaarheid in onze wijken, ieder vanuit zijn of haar eigen rol, en bij voorkeur samen. Met elkaar en zeker met partners in de wijk. En met bewoners uiteraard, daar doen we het voor.”

Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Theo Scholten