CorporatieGids Magazine

SEPTEMBER 2025 I 59 58 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Vivare heeft de afgelopen jaren een organisatiebrede transitie meegemaakt, begint Carlos het gesprek: “Deze transitie richtte zich op meer effectiviteit, wendbaarheid en slagvaardigheid. Een onderdeel daarvan is het project ‘Ketengericht samen- werken’. Dit betekent dat we onze processen en organisatie inrichten vanuit de waarde die we willen leveren aan woning- zoekenden, huurders en buurten. We richten ons dus niet op interne structuren, maar op wat er extern nodig is. Om proces- verbetering daarbij te ondersteunen, werken we met collega’s die opgeleid zijn in lean en het begeleiden van verander- processen: ketencoaches. Hierbij ligt ook de focus op de menselijke kant.” Zelfdeterminatietheorie Bij een van de trainingsdagen maakte Vivare kennis met de Zelfdeterminatietheorie (ZDT). Carlos: “Dit is een motivatie- theorie die ervan uitgaat dat mensen drie universele psycho- logische basisbehoeften hebben: autonomie, competentie en verbondenheid. Volgens deze theorie zijn de behoeften fundamenteel voor motivatie, veerkracht en welzijn, onaf- hankelijk van leeftijd, cultuur of achtergrond. Wanneer de behoeften zijn vervuld, bevordert dat bijvoorbeeld het psychologisch welzijn, sociaal gedrag en motivatie, en wanneer dat niet het geval is, ontstaat stress, passiviteit, agressie of gevoelens van machteloosheid of sociaal isolement.” Invloed uitoefenen Twee jaar geleden werd door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid het rapport ‘Grip: Het maatschappelijk belang van persoonlijke controle’ gepubliceerd. Carlos: “Dat rapport trok onze aandacht omdat het onderbouwt wat wij in onze wijken dagelijks ervaren. Hierin verwijst het begrip ‘grip’ naar het vermogen van mensen om invloed uit te oefenen op hun leven en toekomst. Vooral jongeren en huishoudens met lage of middeninkomens ervaren die grip onvoldoende, wat leidt tot onzekerheid, gezondheidsproblemen en afnemend vertrouwen in de samenleving. Precies dat zien we in onze wijken.” Persoonlijke en collectieve controle Het rapport pleit voor beleid dat persoonlijke en collectieve controle versterkt. Op de vraag wat dat voor Vivare betekent, legt Carlos uit: “Onze wijken veranderen en de problemen worden complexer. In het kader van ketengericht samenwerken, willen we beter bijdragen aan leefbaarheid. Maar dat is lastig te meten en sturen, juist omdat zoveel factoren meespelen. De ZDT helpt ons om beter te begrijpen wat er gebeurt. Een voorbeeld: bij een recent sloopbesluit stuitten we op hevig verzet. Je kunt dan met argumenten uitleggen waarom het een verstandige beslissing is, maar dat werkt averechts. Huurders voelen weinig grip op hun leven en een sloopbesluit tast hun gevoel van autonomie aan. Wat dan wél helpt, is luisteren naar hun zorgen en zoeken naar manieren om hun basisbehoeften te versterken. Dat is de weg naar vertrouwen.” “Een ander voorbeeld is de recente huurbevriezing. Corporaties kwamen na dat besluit massaal in actie, maar huurders stonden niet vanzelfsprekend aan onze kant. De reflex is dan: we moeten het beter uitleggen. Maar dat is niet de oplossing. Wat nodig is, is empathie en het bouwen van bruggen. Uitleggen zonder luisteren versterkt de kloof.” Blik naar buiten Bij de realisatie van ketengericht samenwerken trekt Vivare op met IPM Partners. “Zij ondersteunen ons hierbij op basis van vier pijlers,” vertelt Carlos. “Het helder formuleren van wat we willen bereiken, samenwerken over afdelingen heen, zicht verkrijgen in prestaties en knelpunten én ruimte creëren voor analyse, reflectie en aanpassing middels een PDCA-cyclus. Daarbij hanteren we continu een blik naar buiten: wat hebben bewoners, woningzoekenden en buurten nodig?” Keuzes met vertrouwen maken De kracht van het meenemen van de principes van de ZDT, is volgens Carlos dat het beleid stoelt op stevige weten- schappelijke inzichten. “Daardoor kunnen we als organisatie met meer vertrouwen keuzes maken, ook als effecten op korte termijn niet zichtbaar zijn. Als we als corporatiesector als geheel ons baseren op dit soort evidence based inzichten, versterken we onze legitimiteit. We tonen dat we maat- schappelijk onbehagen serieus nemen en dat we handelen op basis van bewezen, effectieve benaderingen. Zo kunnen we op termijn meer bereiken voor woningzoekenden én huurders.” Gefundeerde kennis Het advies van Carlos aan collegacorporaties is dan ook om gefundeerde kennis te gebruiken in je processen en beleid: “Dit verruimt je blik en geeft concrete handvatten. Kijk daarnaast naar buiten en richt je organisatie daarnaar. Laat daarbij meet- baarheid niet de maat der dingen zijn; sommige effecten zie je pas later of indirect, maar dat maakt ze niet minder waardevol. En luister bovenal. Ga niet te snel uitleggen of overtuigen, maar bouw vertrouwen, erken gevoelens van onmacht en werk samen aan echte invloed en zeggenschap.” Foto: Theo Scholten De drie psychologische basisbehoeften zijn: Autonomie – de behoefte om zelf keuzes te maken, regie te ervaren en te handelen in overeenstemming met je eigen waarden en interesses. Competentie – de behoefte om effectief te zijn, iets te kunnen, jezelf te ontwikkelen en vertrouwen te hebben in je eigen kunnen. Verbondenheid – de behoefte om erbij te horen, je gezien en gewaardeerd te voelen in relaties waarin je jezelf kunt zijn.