CorporatieGids Magazine

SEPTEMBER 2025 I 69 68 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Woonruimteverdeelbarometer 2025: Zoeken naar balans in schaarste, samenwerking en systeemvernieuwing in woonruimteverdeling De markt voor woonruimteverdeling blijft in beweging. Waar de druk op sociale huurwoningen toeneemt en politieke daadkracht ten aanzien van de woningmarkt ontbreekt, zoeken corporaties en regio’s naar manieren om beschikbare woonruimte zo eerlijk en efficiënt mogelijk te verdelen. Dat leidt tot nieuwe samenwerkingen, meer centralisatie én innovatieve toepassingen van technologie. Op verzoek van CorporatieGids Magazine schetst directeur-bestuurder Mark Hut van Stichting Enserve de grootste ontwikkelingen van de afgelopen drie jaar: “De vraag neemt toe, de systemen worden complexer en samenwerking is belangrijker dan ooit.” De dringende behoefte aan meer sociale huurwoningen en het verkorten van de lange wachttijden zijn onmiskenbaar de belangrijkste trends in woonruimteverdeling de afgelopen jaren, begint Mark het gesprek: “Daarnaast krijgt het bevorderen van doorstroming binnen de bestaande voorraad steeds meer aandacht, wat kan helpen om woningen optimaal te benutten en de druk op het systeem te verlichten. Tot slot is het essentieel om transparante en eerlijke toewijzingssystemen te ontwikkelen die rekening houden met de behoeften van verschillende doelgroepen, inclusief urgente aandachtsgroepen en statushouders. Deze ontwikkelingen zijn wellicht niet nieuw, maar blijven actueel.” Toename woningzoekenden Wanneer hem gevraagd wordt hoe woonruimteverdeling is veranderd ten opzichte van drie jaar geleden, vertelt Mark: “Stichting Enserve beheert en adviseert bij de woonruimte- verdeelsystemen van een achttal woonmarktregio’s in Nederland. Allereerst blijkt uit de woonmarktrapportages voor onze regio’s dat het aantal woningzoekenden de afgelopen jaren blijft toenemen, terwijl het aanbod van nieuwe, sociale huurwoningen beperkt is gebleven. Dit heeft in ieder gebied geleid tot een stijging in het aantal reacties op advertenties, een kleinere slaagkans en een langere zoekduur voor woning- zoekenden. Daarnaast gaat in sommige gemeenten ruim een kwart van de woningen naar groepen die zijn ingedeeld in een voorrangsregel. Deze trend benadrukt de noodzaak van een transparant en eerlijk toewijzingssysteem. Waarbij wat als eerlijk wordt ervaren uiteraard afhangt van volkshuisvestelijke en politieke voorkeuren.” “Een andere ontwikkeling is de uitbreiding van woning- corporaties naar huurwoningen in het middensegment. Deze ontwikkeling zorgt voor een nieuwe categorie woningen die een brug slaat tussen sociale huur en de vrije sector. Mogelijk gaat dit enige ontspanning in de gehele huur- sector brengen.” De verdeling centraliseert Woonruimteverdeling lijkt daarnaast steeds meer te centra- liseren. Waar er in 2022 nog 50 kleinere gebieden waren in Nederland, is dat aantal door fusies in 2025 verminderd tot 44. Ook zijn veel regio’s die woonruimteverdeling zelf organi- seerden inmiddels aangesloten op een regionaal woonruimte- verdeelplatform. Mark: “Inmiddels bieden de meeste woning- corporaties in Nederland hun woningen aan via een gezamenlijk woonruimteverdeelsysteem. De centralisatie is voornamelijk gedreven door de behoefte aan een efficiënter en transparanter systeem en meer gemak voor de woningzoekenden. Dit heeft geleid tot de samenvoeging van verschillende individuele of kleine woonruimteverdeelsystemen en de samenwerking tussen woningcorporaties en gemeenten. De centralisatie is niet alleen beperkt tot kleine gebieden die samensmelten, maar omvat ook grotere woongebieden, bijvoorbeeld Woninghuren.nl in Twente.” De centralisatie van woonruimteverdeling heeft volgens Mark verschillende voordelen, zoals een betere coördinatie tussen verschillende partijen, meer gemak voor de woningzoekende, een transparanter toewijzingssysteem en een efficiëntere benutting van de beschikbare woonruimte: “Ik verwacht daarom dat er de komende jaren meer regionale samen- werkingen en fusies zullen plaatsvinden om de woonruimte- verdeling verder te optimaliseren.” Landelijke verdeling Op de vraag of deze samenwerkingen dan toch echt de eerste stap zijn naar een landelijk woonruimteverdeelsysteem, zegt Mark: “De discussie hierover is inderdaad al jaren gaande. Fusies tussen regionale woonruimteverdeelsystemen kunnen gezien worden als een stap richting een landelijk platform. Lokale en regionale samenwerking biedt immers veel voor- delen voor alle betrokken partijen en prestatieafspraken tussen corporaties, overheden en betrokken organisaties kunnen helpen om de woningmarkt beter te laten functioneren. Desondanks blijven regionale verschillen een uitdaging. Gemeenten en woningcorporaties hebben vaak verschillende prioriteiten en beleidsdoelen. Zo geven sommige gemeenten voorrang aan lokale inwoners of starters uit de eigen gemeente, wat kan botsen met de doelstellingen van een landelijk platform. Maar ook iets als het meenemen van opgebouwde inschrijftijd zit samenwerking tussen regio’s vaak in de weg. Ik verwacht dat er de komende jaren meer regionale samenwerkingen en fusies zullen plaatsvinden om woonruimteverdeling verder te optimaliseren.